مناسبات فرهنگی و اجتماعی آمریکا با ایران در دورۀ پهلوی (1304-1357ش) (مطالعۀ موردی شهر اصفهان)

هدف: این پژوهش با تکیه بر اسناد به بررسی و بازشناسی اهداف و سیاست‌های درازمدت فرهنگی آمریکا در دورۀ پهلوی در شهر اصفهان پرداخته‌است. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر به روش تاریخی بر توصیف و تحلیل مبتنی است و بر پایۀ منابع اسنادی، کتابخانه‌ای، مطبوعاتی و مصاحبه انجام شده‌است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که اهداف دیپلماسی فرهنگی آمریکا در ایران از هویت و منافع ملی آن کشور متأثر بوده‌است؛ بنابراین آمریکا با احداث مراکز آموزشی، انجمن‌های فرهنگی و باشگاه‌های لاینز و روتاری در ایرانْ شیوۀ زندگی و ارزش‌های آمریکایی را به‌عنوان الگویی آرمانی دنبال می‌کرده‌است. موقعیت شهر اصفهان به‌عنوان قلب تپندۀ صنعت و تجارت، این شهر را به یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های فرهنگی-اجتماعی مستشاران آمریکایی تبدیل کرده بود. برخی از مستشاران تحت پوشش فعالیت‌های فرهنگی، آموزشی، بهداشتی و مطالعات مردم‌شناسی درصدد افزایش نفوذ سیاسی خود بودند و با اتکا به مصونیت قضایی، پاره‌ای از معضلات اجتماعی را پدید آوردند. این معضلات، واکنش شدید و دیدگاه منفی مردم اصفهان را به حضور اتباع آمریکایی در این شهر به‌دنبال داشت.